Koncert „Requiem” i „Msza c-moll” w Filharmonii Narodowej oraz „Don Giovanni” w Warszawskiej Operze Kameralnej. To dwie majowe propozycje Centrum Sportu i Kultury w Garwolinie w ramach projektu „Operobus”. Oba wydarzenia są częścią 34. Festiwalu Mozartowskiego.
Requiem Wolfganga Amadeusza Mozarta tradycyjnie w ścisły sposób wiąże się z biografią kompozytora. Oto Msza żałobna, którą twórca pisze na własny pogrzeb! W wyścigu z czasem – i ze śmiercią! – kompozytor przegrywa, pozostawiając dzieło nieukończone. Jego pierwszej redakcji podejmuje się uczeń i współpracownik Mozarta – Franz Xaver Süssmayr. Poza tym, że wersję Süssmayera mamy wszyscy siłą tradycji, przez ilość powtórzeń i wykonań niejako „we krwi” można z jego koncepcją zakończenia i orkiestracji utworu dyskutować. Już w XIX wieku zaczęły powstawać inne warianty opracowania nieukończonego arcydzieła. – Kilka miesięcy temu jednak wydawnictwo Carus Verlag premierowo zaprezentowało najnowszą propozycję, wobec której nie mogliśmy i nie chcieliśmy przejść obojętnie. Jej autorem jest wybitny dyrygent i chórmistrz Howard Arman. Jego wersja w olśniewający sposób balansuje między szacunkiem do tego, co napisał Mozart, równocześnie szlachetnie dyskutując także z tym, co dopisał Süssmayer. Wersja Howarda Armana sytuuje Requiem nie tylko w kontekście biografii kompozytora i wszelkich legend i anegdot związanych z jego powstaniem, ale również w szerszym kontekście i panoramie historii muzyki. Zwracają uwagę pomysły związane z nowym kształtem akompaniamentu i rozwiązań harmonicznych w części Lacrimosa. Całkowicie dopisane zostało polifoniczne Amen, zwieńczenie sekwencji, które Süssmayr w zaskakujący sposób zignorował i pominął – czytamy w zapowiedzi koncertu, który już 12 maja uczestnicy wyjazdu w ramach projektu „Operobus” usłyszą w Filharmonii Narodowej.
W drugiej części wydarzenia zaprezentowana zostanie „Msza c-moll” – jedno z najsłynniejszych dzieł oratoryjnych wszechczasów. Pracę nad Mszą kompozytor rozpoczął prawdopodobnie w lipcu 1782 roku, wielokrotnie przerywał ją, by więcej czasu poświęcić latem 1783 roku. Sam kompozytor prawdopodobnie realizował partię organów, a jego żona Konstancja wykonała partię sopranu. To właśnie jej nieprzeciętnym umiejętnościom zawdzięczamy to, iż właśnie sopranowi dedykowane są porywające fragmenty dzieła. Mozart stuprocentowo skomponował Kyrie, Glorię, Credo (do „Et incarnatus est”), Sanctus i Benedictus. W „Et incarnatus est” Mozart zanotował linie wokalne, obbligato fletu, obój i fagot oraz bas. Partie smyczków uzupełniano już w późniejszych latach, podobnie jak Hosanna. Fakt, że dzieło zostało ostatecznie skompletowane zawdzięczamy Aloisowi Schmittowi, który zainicjował jego rekonstrukcję, fragmenty uzupełnił zaś Helmut Eder. Aby zdać sobie sprawę, jak długo uzupełniano to arcydzieło, warto wspomnieć, że Thomas Cornelius skomponował brakujące Agnus Dei i świat usłyszał je w… 2015 roku. Znamienne, że oba jego ikoniczne dzieła oratoryjne, to i wspomniane Requiem nie zostały w całości skomponowane przez Mistrza Amadeusza a ostateczne formy zawdzięczamy innym twórcom.
Kolejna okazja do spotkania z dziełem Mozarta będzie 23 maja w Warszawskiej Operze Kameralnej. Muzyki „Don Giovanniego” nie można zapomnieć. Od pierwszej chwili, od groźnego uderzenia andante w d-moll (uwertura), i dalej tanecznego allegro D-dur, i dalej… Idealny początek dramma giocoso, wesołego dramatu, z którego nikt jak on, Mozart, nie wycisnął pełni. Tak genialnej i doskonałej. Pełno tu tajemnic i pytań. Do czego tak naprawdę doszło między Donną Anną a Don Giovannim? Czy Anna, Don Ottavio, a także Donna Elwira są w stanie zabić? Czy rzeczywiście w katalogu kochanka znajdziemy 2065 imion, nazwisk, adresów? Dlaczego Zerlina prosi Masetta, żeby ją bił? Kim jest pokojówka Elwiry? Jaką rolę w tym wszystkim pełni Leporello – narrator, przyjaciel, maska, alter ego, lustro? I po ludzku: czym jest miłość, wolność, śmierć? I najważniejsze: kim jest Don Giovanni? Albo raczej: kim jest Komandor? Mnożenie pytań.
Projekt „Operobus” realizowany przez Warszawską Operę Kameralną, którego beneficjentem jest Centrum Sportu i Kultury w Garwolinie, to dla uczestników bilety na wydarzenia artystyczne w preferencyjnych cenach oraz darmowy przejazd autokarem tam i z powrotem.
Koncert REQUIEM i MSZA C-MOLL
12/05/2025 (poniedziałek) godz.19.00 Filharmonia Narodowa ul. Jasna 5
Cena biletu: 100 zł
DON GIOVANNI
23/05/2025 (piątek) godz.19.00 Teatr Warszawskiej Opery Kameralnej al. Solidarności 76 b
Cena: 100 zł
Szczegółowe informacje oraz zapisy w sekretariacie Centrum Sportu i Kultury w Garwolinie, ul. Nadwodna 1, tel. 25 682 20 51.
